نقشه وسط فرش است که همچون جزیره ای خوش نقش و نگار در میان دریای زمینه فرش قرار دارد و طرح یک چهارم آن عینا یا با تغییرات در نقش و رنگ آمیزی بنام«لچک» در چهار طرف زمینه بافته می شود. ترنج اغلب با طرحهای اسلیمی و گل و بوته های گوناگون و شاخ و برگهای ظریف و زیبا و خوش ترکیب تزیین می شود برخی اوقات از تکرار ترنج ها در متن قالی نقشه جالبی پدیدار می گردد که به«ترنج بندی» معروف است.ممکن است مهارت طراح و بافنده و نوع انتخاب رنگها در نقشمایه های ترنج طوری استادانه انجام شود که ترنج برجسته بنظر برسد. در دو طرف ترنج«سرترنج» قرار دارد و اطراف ترنج را بعضا کلاله ها احاطه می نمایند. نقش و شکل ترنج خود می تواند یکی از وجوه مشخصه«بافتگاه فرش» باشد مثلا شکل اصیل ترنج قالی قشقایی لوزی است و ترنج گرد یا چهار گوش در بین این عشایر بندرت بافته می گردد.ممکن است گاهی ترنج در متن و زمینه فرش نفوذ کند که قسمت نفوذی را «مداخل» نامند. ترنج در عین حال که محتوی نقشمایه های گوناگون است، خود در مجموع بن نگاری است از طرح کلی فرش. این نقشمایه در فرش بدون لچک نیز طراحی می شود که در آن صورت فرش را«ترنج دار» نامند. ترنج دارای انواع می باشد.