فرش ایران دارای تاریخی بسیار طولانی است،در ایران از دیر باز بافتن انواع فرش متداول بوده و انگیزه ای اجدادی داشته داست نوشته جات مورخان،جهانگردان،جنگجویان و آثار مکشوفه از گذشتگان گویای آن است که فرشبافی بصورت هنری دستی و مردمی و روستایی و عشایری در ایران سابقه بس دراز دارد.پروفسور«رودنکو» کاشف«فرش پازیریک» معتقد است: قالی مذکور که کار مردم ماد یا پارس و پارت (خراسان بزرگ) است. توجه به نقش های مشابه و همزمان این فرش در ستون های تخت جمشید نیز این نظریه را تایید می نماید. آثار دیگری از جمله نقاشیهای برخی هنرمندان قرون وسطی حاوی نقش قالیهایی است که گفته اند بافت ایران بوده است وبرخی مورخان در مورد حمله رومیان به ایران و غارت دستگرد قالی را از جمله غنایمی که در این غارت بدست آورده شده قید نموده اند و نیز منابع یونانی از قالیهای زر بافت ایران یاد کرده اند.«فرش بهارستان» با آن همه هنرمندی که به تایید روایات مختلف در بافت آن به کار رفته بوده اگر چه گاه در تعریف از آن راه اغراق پیموده شده اما خود نشانگر پیشرفت صنعت فرشبافی و صنایع جنبی آن از جمله طراحی رنگرزی در ایران قدیم می باشد کتاب«حدود العالم» نوشته شده در قرن سوم هجری بافتن فرش در منطقه فارس را تایید می نماید. مجموعه این آثار و نوشته ها نشان می دهند که هنرمندان چیره دست ایرانی در طول تاریخ به منظور تکامل هنر فرش و خلق آثار جدید با علاقه ای خاص عمل نموده اند تا آنجا که نمونه های بسیاری از شاهکاران آفریده شده بدست ایشان اینک بعنوان نمونه ای از هنر و صنعت ایرانی زینت بخش اغلب موزه ها و نمایشگاههای بزرگ جهان گردیده است که این خود با توجه به صدمه پذیری فرش چه از لحاظ مواد اولیه آن مانند پنبه و پشم و چه از لحاظ ساییدگی و پا خوردگی این دستباف جای تامل دارد.«پروفسور پوپ» در مورد فرش و تاثیر پذیری آن از رسوم و عادات مردم ما چنین نظر می دهد که:«... شاید مطالعه دقیق قالیهای اولیه بهترین مقدمه برای آگاهی از صنایع ایران باشد زیرا این صنعت بیش از تمام صنایع خصائس مخصوص و رسوم متنوع قدیمی را در بر داشته و مراحل مختلف زندگی و فرهنگ ایران رانشان می دهد...»فردوسی شاعر گرانقدر،در شاهنامه از فرش بعنوان یکی از هدایایی که شاه کابل برای سام پدر زال می فرستدیاد میکند: ...وز آن ژنده پیلان هندی چهار همه جامه و فرش کردند بار... فرش بعنوان نمودی از فکر و اندیشه بشری و متاثر از حس نوجویی او در طول تاریخ خود با نشیب و فرازهایی روبرو بوده،گاه با فراغت فکری هنرمندان و محیط مناسبیکه برای رشد و شکوفایی هنر ایشان ایجاد گردیده به حد اعلای خود رسیده و گاه صدماتی که بر اثر مصائب طبیعی و غیر طبیعی بر پیکر جامعه وارد شده آن را به دوره نهفتگی و خمود سوق داده است . عصر مغول یعنی قرن هفتم هجری را می توان دورانی بس غم انگیز برای انواع هنر ایرانی دانست و پس از آن قرون 10 و 11 هجری را که عصر صفویان است زمان شکوفایی طبع هنری مردم ایران باید بشمار آورد.آغاز دوران صفوی مقارن با رشد بسیاری از هنرهای دستی و توسع آن در کلیه شئون جامعه بوده است. بسیاری از هنرمندان گرانقدر ایرانی در این دوره ظهور کرده اند بااغتنام فرصت از آرامش و محیط مساعدی که بوجود آمده عمر گرانبهای خود را بر سر ارتقاء سطح کیفی هنر و صنایع دستی نهاده اند و با ابداع طرحها و نقشه های زیبا و هنرمندانه جایگاه این صنایع بویژه فرش را به حد اعلاء خود رسانیده اند و نام ایران را در سراسر جهان با آثار خود پرآوازه ساخته اند. با توجه به اهمیت عصر صفویه در اعلاء هنر ایران و توجهی که در این زمان به صنعت قالیبافی مبذول شده جا دارد به این عصر و وضعیت هنرمندان و قالیبافی آن مشروح تر بپردازیم. فرشهای دوران صفویه را می توان مربوط به دو گروه زمانی دانست اول:قالیهای بافته شده در دوران سلطنت شاه اسماعیل و شاه طهماسب که به شاه طهماسبی معروف است و خود مکتبی خاص دارد که بهمین نام شهرت یافته. شاه طهماسب(984- 931 ه.ق) همواره به تشویق هنرمندان و قالیبافان می پرداخت و خود از هنر بهره داشت و حتی نوشته اند،رنگرزی می دانست و مستقیما طراحی می نمود و بافندگان را راهنمایی می کرد. از این جهت در زمان پادشاهی او انواع صنایع ظریفه بویژه قالی بافی راه ترقی پیمود و در طرح آن تغییرات کلی بوجود آمد،قالیهای ترنج دار جانشین آن گروه از قالیهایی شد که تا اواخر قرن 9 هجری در ایران بافته می گردید و بعدا به طرح مغولی و تیموری شهرت یافت علاوه بر قالیهای ترنج دار در این دوره بافتن قالیهایی با طرح حیوان دار و شکارگاه متداول شد. دوم: قالیهای بافته شده در زمان شاه عباس که به مکتب شاه عباسی معروف است در این دوره با اغتنام فرصت از وجود هنرمندان عصر نقشهای جدید بویژه با استفاده از اسلیمی ها و گلهای مخصوص بوجود آمد برخی طرحهای قالی در مکتب شاه عباسی عبارتند از: الف- طرح ترنج دار یا لچک ترنج ب- طرح شکارگاه پ- طرح درختی ت- طرح گلدانی روشهای اصلی بافتن فرش در طول قرون و اعصار پس ازصفویه چندان تفاوت و تغییری نکرده و حتی امروزه نیز اصولی را که در آن زمان برای بافت فرش ابداعذ گردیده کمی تکامل یافته تر بکار می برند و طرحها نیز کم و بیش اصل یا تکامل یافته همان طرحهایی است که هنرمندان دوران صفوی پی ریزی کرده اند یا در بین روستائیان و عشایر نسل به نسل و متکی بر اصالت آن ادامه یافته است. اینک با توجه به سهولت ایجاد ارتباط بین هنرمندان نقاط مختلف و پیشرفت تکنیک طراحی و نقش پردازی، فرش همگام با سایر هنر ها و صنایع مردمی رو به تکامل رفته است، طرحهای محلی به نقاط دیگر برای بافت فرستاده می شود و هنرمندان از نتایج تجربیات دیگر همکاران خویش کاملا با خبر می گردند، وسایل کار طراحی پیشرفت نموده و تکنیک جدید به کمک هنرمندان آمده و ایشان به مهارت در تهیه و تکثیر طرحهای خود اقدام می کنند بازارهای فرش جهانی بویژه از اوائل قرن بیستم میلادی رونق گرفته و این خود تشویق دست اندر کاران را در پی داشته و بویژه در تبریز،کرمان،کاشان،اصفهان و اراک داد و ستد این کالای ارزشمند را رونق داده و در این زمان است که بازار صادرات فرشهای نو و کهنه گرم شده و کارگاههای بزرگ برای پاسخگویی به تقاضاهای روز افزون دایر گردیده است. این قالی ها به اروپا بویژه کشور آلمان و آمریکا حمل می گردد و موجبات تقویت بنیه مالی کشور را در حد خود فراهم می سازد و تجار خارجی را به سرمایه گذاری در تولید فرشهای مورد در خواستشان تشویق و ترغیب می نماید. مجموعه این اقدامات طی قرن اخیر در جهت تقویت بنیه اقتصادی کشور موثر بوده اما دخالت فروشندگان و صاحبان سرمایه در کار طرح و رنگ فرش و سفارشات غیر مسولانه ایشان به کیفیت این دستباف لطمه وارد ساخته است.عدم نظارت صحیح بر کار بافت فرش و بسیاری عوامل دیگر از جمله قیمت ها و چگونگی صادرات طی نیم قرن گذشته رقبای فرش ایران را به میدان رقابت کشانده و از سوی دیگر سود جویان را به سوء استفاده از غفلت دست اندرکاران و انجام تقلباتی در مراحل مختلف تهیه مواد اولیه و تولید فرش واداشته و در نتیجه موجبات سقوط کیفیت و کمیت و گرمی بازار فرش ایران را فراهم نموده است بمنظور ایجاد پیوستگی ارتقاء سطح کیفی این دستباف ارزشمند و تداوم تاریخ پرآوازه آن هوشیاری و کوششی همه جانبه لازم است که امید است عشق و علاقه عامه مردم به این میراث اجدادی خود آن را در ضمیر کلیه دست اندر کاران بیدار سازد.