اشیاء موجود در طبیعت همگی مایه و سازنده نقشهایند،تا دست چیره و هنر خالق چگونه آنها را کنار هم قرار دهد و از این تلقین چه اراده کند و طلب نماید.آنچه که مناظر طبیعی و دل انگیز جهان را میسازد و نقش میزند چیزی جز«خط و خال و چشم و ابرو»نیست،که باید هر یک به جای خویش قرار گیرد تا صورت هم آهنگی لازم بخشندو جهان را بدانگونه که هست نیکو جلوه دهند. جهان چون خط و خال و چشم و ابروست***که هرچیزی به جای خویش نیکوست این،خط وسطح و حجم در قالب سنگ و خاک و آب و گل و گیاه و صورت حیوان و انسان است که نقش ظاهری جهان هستی را رقم میزند.آنچه که به نام نقش بر روی تابلوها،پارچه،کاشی،گچ بری ها،فرشها وغیره خود نمایی میکند برداشتی از این جلوه گری ها است که طبیعت در محدوده دید هنرمند قرار داده است و او از آنها در خلق اثر خویش الهام میگیرد.نقشمایه فرش مجموعه برداشت های نقش پردازان هنرمند و گمنام این صنعت دستی از طبیعت اطراف می باشد که طی سالیان متمادی عمر خویش بدانها دل بسته از آنها الهام گرفته است.هر نمود طبیعی و حقیقی یا خیالی وذهنی ورویایی میتواند نقشمایه فرش قرار گیرد.خطی بر کنار افق،موجی بر دریا،ابری بر آسمان،گل و گیاه و درختی در گوشه ای،صورتی زیبا،قامتی رعنا هریک نگاره ای از این نگارستان و دستمایه ای با ارزش برای دستان هنرمند نقاشان و طراحان و بافندگان فرش اند.نقشمایه ها بسیارند می توان آنها را به گروه های مختلف از جمله موارد زیر تقسیم نمود:گروه اول-خط ها،سطح ها،جسم ها،اشیاء. گروه دوم-صورتهای حقیقی و خیالی. گروه سوم-طبیعت سبز. گروه چهارم-ابنیه تاریخی،دینی و مذهبی.