ماده ای است که در برگ،شاخه،ساقه،ریشه،ثمر برخی گیاهان از جمله بلوط،کاج،گردو،انار،بید،سماق،هلیله،گندل،جفت یافت می شود.این مادّه بوسیله حشره مخصوصی روی درخت بویژه بلوط متراکم می گردد و به شکل دانه به اندازه فندق در میآید،این دانه ها را جمع کرده آماده برای رنگرزی می نمایند.رنگرزی این مواد با سایر مواد رنگ دار تفاوت زیادی ندارد فقط به واسطه کم و زیاد بودن مواد مازوجی در آن و نیز نوع ماده رنگی این گیاهان با دندانه های مختلف تولید رنگهای گوناگون می کند.اگر پشم را بدون دندانه یا مواد مازوجی رنگ کنند تولید رنگ زرد کمرنگ کدر می نماید که در برابر نور و شستشو بی ثبات است.با دندانه آهن نظر به مقدار دندانه ای که بکار می برند رنگهای خاکستری روشن تا مشکی بدست می آورند.