طرحی است عمودی که در اغلب مراکز فرشبافی ایران بنام «ماهی» آن را می بافتند بنای این طرح بر اشکال چند ضلعی که در اطراف آن ماهی یا گل های ریز نقش بسته گذاشته شده است. در نواحی همدان، سنندج، طرح هراتی بنام «ماهی زنبوری» بافته می شود و نیز بافت آن در شهرهای مشهد قاین، یزد، بیجار و حتی میان قبایل بلوچ خراسان و چادر نشینان فارس رواج دارد. طرح هراتی در غرب ایران با نگاره های اصلی گل الماس مانند که در چهار سوی آن 4 برگ یا ماهی تزیین یافته و در شرق این سرزمین بشکل لوزی که تصویری از حوض را نشان می دهد و برگ ها اطراف آن را فرا گرفته؛ بافته می گردد. حاشیه فرش های با طرح هراتی بطور معمول با شکلی شبیه لاک پشت که در آذربایجان آن را سماور می نامند، فراهم می شود. در برخی موارد حاشیه فرش های طرح هراتی دارای «طرح بوته ماهی» است. «طرح ماهی درهم» را نیز هراتی گویند و در وجه تسمیه آن گفته اند که برای اولین بار در هرات که از شهرهای خراسان قدیم بوده بافته شده است. نوعی از طرح هراتی که بیشتر در هند نفوذ داشته گل و تاک انگور پیچ پیچ است. که در اطراف گل های شاه عباسی کشیده شد، به عبارت دیگر گلی می باشد که به دور آن حلقه مدور یا بیضی شکلی از برگ دارد، در این نقش ماهی یا گل های شبیه ماهی هم هست که به برگ تا شده درخت خرما (نخل) که نوک آن به یک طرف متمایل است شبیه می باشد. طرح ماهی دارای انواع است که از جمله اند: 1- ریزه ماهی 2- سگ ماهی 3- ماهی درهم 4- ماهی زنبوری 5- ماهی سنه 6- ماهی فراهان 7- ماهی هرات