فرش با توجه به محل استقرار و استفاده از آن که بر روی زمین و در زیر پا می باشد همواره مورد تهدید صدمات از جمله لکّه ها است.مایعاتی که بر روی فرش ریخته می شود و ایجاد لکّه می کند از لحاظ جنس و رنگ متفاوت اند لذا روش از بین بردن لکّه آنها و مواد مورد لزوم بدین منظور نیز یکسان نمی باشد.باید توجه داشت که پشم خوشبختانه نسبت به سایر الیاف لکّه پذیری کمتری دارد و قابلیّت لکه گیری آن بیشتر می باشد بنابراین فرش پشمی دیرتر لکه میپذیرد و زودتر تمیز می شود.قبل از آنکه به برخی روشهای لکه گیری مبادرت گردد نکات مهم زیر را در این مورد یادآوی می نماید:الف-در صورتی که فرش های موزه ای و قیمتی لکّه بگیرد باید به متخصصان ارائه شود و برطبق نظریه ایشان نسبت به لکه گیری آن اقدام گردد.ب-قبل از بکار بردن هرنوع داروی «لکّه بر»باید جنس تار و پود فرش دقیقاً شناسایی شود تا موادّی که برای لکّه گیری آن انتخاب می گردد بر روی زمینه اثر سوء نداشته باشد. در این مورد بهتر است عین لکّه را در مقیاس کوچکتر و با احتیاط کامل در نقطه ای از زمینه که زیاد جلب توجّه نمی کند بوجود آورد و مواد پاک کننده را بر روی آن آزمایش نمود تا از اثر مواد بر لکه مورد نظر به کار برده شود. پ-چون اثر لکّه تازه زودتر و ساده تر پاک و زایل می گردد می بایست بویژه در مورد لکّه های ناشی از اثر مایعات چون قهوه،چای،آب انگور سیاه و سایر میوه جات و مربّاجات به محض مشاهده لکّه نسبت به مبارزه با آن اقدام گردد. ت-موادّ پاک کننده بکار رفته نیز پس از حصول نتیجه بلافاصله از روی فرش جمع آوری و پاک گردد زیرا پس از خشک شدن ممکن است اثر لکّه به صورت بزرگتر و ثابت تر آشکار شود. ث=چون برخی مواد پاک کننده مثل بنزین قابل اشتعال اند مصرف آنها با احتیاط صورت پذیرد تا ایجاد حریق نشود. ج-چنانچه لکّه مایع است آن را به وسیله پارچه یا دستمال کاغذی تمیز که جنس آن جاذب باشد از جانب اطراف بردارند و جای آن را بوسیله مواد پاک کننده بشویند.بدیهی است اگر لکّه از وسط برداشته شود ممکن است سطح آن توسعه یابد. چ-اگر لکه جسم جامد باشد آن را به آرامی با نوک چاقو یا دسته قاشق بردارند سپس در صورت لزوم جای لکه را با آب و مواد پاک کننده برطرف سازند. ح-از مالیدن کاغذ یا دستمال روی لکّه فرش جدّاً پرهیز شود زیرا این کار موجب گسترش آن می گردد. خ-پارچه یا دستمال و غیره به هنگام لکّه گیری در جهت موافق خواب فرش برآن کشیده شود زیرا چنانچه در جهت عکس خواب فرش عمل شود این کار موجب نفوذ بیشتر لکّه به عمق پرز میگردد و کار را مشکل میسازد.برخی لکه ها و چگونگی لکه گیری آنها به شرح زیر است:1-لکه های چربی:اثر این لکه ها بوسیله بنزین،اتر،سولفور کربن از بین میرود اما باید از این مواد برطبق راهنمایی کارشناسان و رعایت احتیاط بهره گرفت.ضمناً بنزین چنانچه به احتیاط و به مقدار کم مورد استفاده قرار گیرد،بر الیاف کتانی و پشمی و ابریشمی اثر سوء زیادی ندارد. 2-لکه های رنگ روغنی:این نوع لکه را ابتدا به اسانس «تربانتین»آغشته می کنند،سپس به ترتیب با بنزین و آب و صابون می شویند. 3-لکه های صمغی:مخلوط گلیسیرین،اسیداکزالیک،آمونیاک یا نوعی باز رقیق برطرف کننده این گونه لکه ها است. 4-لکه میوه و رنگهای گیاهی:با آب کلر یا محلول«انیدرید سولفورو»در زمینه سفید شستشو میگردد،اما چون آب کلر رنگ فرش یا پارچه را میبرد در زمینه رنگی از محلول رقیق«انیدریدسولفورو»استفاده میشود و در خاتمه محل لکه با آب و صابون شستشو میگردد. 5-لکه های اسیدی:این لکه ها شامل ترشیجات،میوه های ترش،اسیدها میباشد،برای برطرف سازی آنها از «باز»ضعیف مانند آمونیاک استفاده میکنند.کار لکه گیری در این مورد باید سریع و بلافاصله انجام گیرد.از جوش شیرین هم میتوان در لکه گیری لکه های اسیدی استفاده کرد. 6-لکه های بازی:مانند لکه های آهکی یا قلیایی.اینگونه لکه را با آب ...ده می شویند یا آنکه اگر زمینه رنگی باشد محلول رقیق جوهرلیمو را قطره قطره روی لکه میریزند و روی آن می مالند.جوهرنمک یک درصد نیز در این مورد مفید است. 7-لکه مرکب آهن دار یا زنگ:درآب و صابون سرد یا آب«اسیدسیتریک»دار لکه را مدتی قرار میدهند سپس روی آن قطره قطره محلول«اسیدسیتریک»ده درصد یا«اسیدکلریدریک»سه درصد میریزند و بلافاصله اسید را با آب پاک میکنند. 8-لکه های جوهر:محلول یک درصد «هیپو سولفیت سدیم»بکار میرود وسپس محلول رقیق«اسید نیتریک»اثر قلیایی آن را خنثی مینماید و چندبار با آب شستشو میگردد.در مواردی که لکّه بنحوی بر روی زمینه فرش جا خوش کرده باشد که برطرف سازی آن با روش های فوق انجام نشود از طریق «رنگ یابی،روکار گیری فرش» میتوان بدین منظور اقدام نمود،مشروط برآنکه وضعیت فیزیکی این دستباف از جمله ارتفاع ساقه گره آن اجازه چنین کاری را بدهد.