شرکت فرش ایران

شرکت فرش ایران درپی تصمیم رضا شاه مبنی برمحدود شدن فعالیت کلیه شرکت های خارج ی فعال درتولید وصادرات فرش ایران تأسیس گردید. پس ازاین تصمیم، دربیستم دی ماه 1314 وتوسط علی اکبرداور وز یرمالیه وقت ، تأسیس شرکت فرش ایران به هیأت وزرا پیشنهاد گردید . سرانجام این شرکت براساس درخواست ثبت شده دردفترثبت شرکت ها درتاریخ چهاردهم بهمن ماه 1314بطور رسمی کارخود را آغاز کرد. برای شروع به کار شرکت فرش ایران ومطابق با دستورهیأت دولت، شرکت انگلیسی m.c.o متعلق به سیسیل اد واردز که تا آن تاریخ بزرگترین شرکت تولید کننده فرش درایران محسوب می شد منحل وکلیه اموال آن درنقاط مختلف ایران خریداری وبه شرکت فرش ایران انتقال داده شد . این شرکت درسال 1908با ادغام شش شرکت تجاری وتولیدکننده فرش وبه نام کمپانی قالی شرق، درلندن به ثبت رسید که دفترمرکزی آن درا زمیر وشعبه اصلی درلندن قرار داشت )تصاویر 2-1 . )سیسیل ادواردز یکی ازفرش شناسان برجسته جهان درقرن بیستم بود ونام وی با قالی ایران درتاریخ ماندگار خواهد ماند. کتاب او به نام قالی ایران که درسال 1953منتشرشد یکی ازمشهورترین کتاب های بین المللی درخصوص فرش ایران است. وی پس ازدرگذشت پدرش چارلز ادواردز، درسال 1898 ودرحالیکه 16سال داشت بطور جدی وارد شرکت بیکر که پدرش بنیان گذارآن بود شد. ماجرای تبدیل شدن شرکت بیکر وشش شرکت دیگر به کمپانی ocm وحضورادوارد زجوان درآن، با فرازوفرودهای متعددی همراه بود . سرانجام وی درسال های 1948 و 1949(دوازده سال پس از تأسیس شرکت فرش ایران( به همراه همسرش کالراکیس و یکی ازشرکای خود به نام برایان هوفنر، برای آخرین بار به ایران سفرکرد )تصویر 3 . )کتاب مشهور قالی ایران، حاصل همین سفردوساله وی به ایران بود. متآسفانه ادواردز پیش ازچاپ کتاب که درسال 1953منتشر شد درگذشت ، درحالیکه درکتاب خود، نه اشاره ای به تعلق کمپانی ocm به خود داشت و نه آنکه شرکت فرش 1 ایران وارث امپراطوری بزرک ocm بوده است .

شرکت فرش ایران، ناظربرامور فرش ایران

پس ازتأسیس شرکت فرش ایران، وظایف مهمی ازسوی دولت برعهدۀ آن قرارداده شد. این وظایف با برخی اصالحات درسوم خرداد 1316 نیز برای باردوم ازسوی محمود جم نخست وزیر وقت ایران به شرکت فرش ایران ابالغ گردید. مرور وظایف محوله نشان می دهد این شرکت به عنوان ناظرونمایندۀ دولت درتمامی امورفرش کشور ودر راستای بهبود شرایط تولید وصادرات فرش ایران انتخاب گردیده بود. اهم این وظایف درسه بخش عبارت بودند از:

(1صدور فرش توسط تجار و موسس ه های مختلف با رعایت شرای ط ذیل مجاز خواهد بود: صادرکنندگان باید قبل ازمبادرت به صدور فرش، ازشرکت سهامی فرش ایران پروانه صدور تحصیل نمایند. شرکت فرش ایران مکلف است فرش هایی را که برای صدورعرضه می شود بازرسی ودر صورتی که دارای معایب ونواقص نباشند برای آنها پروانه صدوربدهد.

.1در سال 1375 و درپنجمین کنفرانس بین المللی فرش تهران، برای اولین بار تورج ژوله با ارایه مقاله ای به معرفی ادواردز و بخشی از فعالیت او درایران و چگونگی فروش اموال کمپانی ocm به شرکت فرش ایران اشاره کرد. پس ازآن درسال 2008 کتابی به نام SMYRNA TO CAMELS THREE در لندن توسط آنتونی وین منتشر شد. وی با بدست آوردن تعداد زیادی ازاسناد شرکت ocm ،توانست بخش مهمی از فعالیت های این کمپانی در ترکیه، ایران و هند را منتشر نماید. وی دراین کتاب به این موضوع اشاره داشت که کمپانی قالی شرق نیزخود وارث ادغام شش شرکتی بوده است که آغازوپایان فعالیت آنها از1836 تا 1902 یعنی شش سال پیش ازتأسیس ocm بوده است.

بازرسی فرش از طرف شرکت فرش در مراکزی ویژه با مشارکت نمایندگان گمرک به عمل خواهد آمد. درصورتی که بین صادرکنندگان وعمال شرکت نسبت به نتیجه بازرسی اختالفی حاصل شود کمسیونی مرکب ازنمایندگان گمرک واداره کل تجارت تشکیل وبا رأی اکثریت حکم صادرخواهد شد.

2)شرکت فرش عالوه بر یازرسی فرش های صادرکنندگان، مکلف است بر تهیه قالی درداخل کشور نیزنظارت نماید و وظایف آن به این شرح است: دادن دستور برای اصالح دادرهای قالی. دادن دستور برای بافتن فرش به ابعاد و رنگ های ملوب. دادن مجانی نقشه های تهیه شده به بافندگان روستایی که به حساب خودشان قالی ببافند. متوجه کردن بافندگان فرش به احتراز از استعمال پشم دباغی و رنگ های غیر مطلوب. دادن دستورهای الزم برای تهیه رنگ های نباتی.

3)شرکت باید برای ترویج قالی ایران درخارجه تبلیغات کند. بدین منظور همه ساله با برنامه ای منظم، نققشه تبلیغات و میزان هزینه آن و طرزبدست آوردن وجوه مربوطه را تنظیم و برای تصویب به اداره کل تجارت پیشنهاد می نماید.

شرکت فرش ایران، درمسیرتوسعه وپیشرفت

ازاواخر دهۀ 1320ه.ش بتدریج شرکت فرش ایران درمسیرتوسعه وپیشرفت به اقدامات مهمی پرداخت. ازمهمترین و بزرگترین این اقدامات می توان به تأسیس کارخانجات تهبه مواد اولیه فرش بافی درشهرکرج. این کارخانه هم اکنون پس ازگذشت نزدیک به 70 سال از زمان تأسیس، هنوزهم به فعالیت خود ادامه می دهد وبا برنامه ریزی های انجام شده، درآینده نزدیک مجهز به امکانات بیشتر برای تأمین مواد اولیه هم برای شرکت فرش وهم مشتریان و سفارش دهندگان خواهد بود. بخش رنگرزی الباف پشم دراین کارخانه، ازمشهورترین وباکیفیت ترین کارگاه های رنگرزی درایران است.

واحد طراحی نقشه فرش درشرکت فرش ایران همواره با حض ورهنرمندان مشهور و شناخته شده، یکی ازمهمترین آتلیه های طراحی نقشه فرش درایران بوده است. هم اکنون با حضورپانزده طراح و گرایش به هنرمندان جوان، این آتلیه به عنوان بزرگترین مرکزطراحی نقشه قالی درایران فعالیت می نماید و برنامه ریزی های متعددی درجهت تجهیز و روزآمد سازی آن دردست اجرا است.

شرکت فرش ایران در راستای توجه به هنرفرش ایران وارتقای آن درسطوح علمی وهنری، به اقدامی بزرگ را به انجام رساند. این شرکت برای اولین باردرسال 1369ه.ش با برگزااری یک آزمون علمی، نسبت به پذیرش وآموزش 60 دانشجو به مدت دو سال با همکاری دانشگاه هنرتهران اقدام نمود. این دوره با تدریس اساتید با تجربۀ شرکت فرش ایران واساتید دانشگاه هنر، منجر به حضور رسمی فرش به عنوان یکی از رشته های دانشگاهی درنظام آموزش عالی و دانشگاهی ایران شد.

حضور ونمایش تأثیرگذاردرنمایشگاه های مختلف ایران وجهان درکنارتجارب ارزشمند وبی نظیردر طراحی وبافت فرش، دستآوردهای بزرگی راهم برای این شرکت وهم ایران درعرصه های بین المللی به همراه داشته است. بافت بزرگترین قالی جهان ازمهمترین افتخارات این شرکت درعرصۀ بین المللی است.

شرکت فرش ایران وبافت بزرگ ترین فرش های جهان

قالی مسجد سلطان قابوس، بزرگترین قالی جهان

شرکت فرش ایران با اتکا برتجارب فنی وهنری خود، وهمچنین هنرمندان طراح وبافندۀ ماهر، در سال1991 ازسوی کشورپادشاهی عمان، مجری بافت بزرگترین قالی جهان برای مسجد سلطان قابوس گردید. طراحی نقشه، تهیه مواد اولیه، رنگرزی وبافت این قالی شگفت انگیزبه مساحت 4343 متر مربع که منطبق با معماری مسجد سلطان قابوس طراحی گردیده بود، حدود 8 سال به طول انجامید. هم اکنون این قالی ازجاذبه های گردشگری مسجد سلطان قابوس برای گردشگرانی است که به کشورعمان سفرمی کنند.

در سال 2005 میالدی نیزقالی بزرگ مسجد شیخ زاید درابوظبی به مساحت 5632 مترمربع توسط طراحان و بافندگا هنرمند این شرکت بافته شد که به عنوان یزرگترین فرش جهان در کتاب رکوردهای جهانی گینس، ثبت گردید. همچنین طراحی وبافت فرش قصرالعال م درسال 2005به مساحت 400 مترمربع برای یکی ازاقامتگاه های سلطنتی سلطان قابوس درمسقط بافته شد.

هم اکنون شرکت فرش ایران با اتکا برتجارب ارزنده خود دربافت قالی های بزرگ، آماده طراحی و بافت هرنوع قالی درابعاد بسیاربزرگ می باشد.

کارشناسان ومتخصصین این شرکت با بیش از 85 سال تجربه وفعالیت مستمردربیش از 20 شهر، و بهره گیری از بهترین مواد اولیه و کارگاه های رنگرزی، آماده پاسخگویی به تمامی سفارشات و سالیق مختلف خریداران فرش ایران دراقصی نقاط جهان هستند .