سازمان یا موسسه ایست مالی که بموجب قوانین پولی و بانکی کشور مصوب 7 خرداد ماه سال 1339 خ و قانون تجدید نظر مورخ 18 تیر 1351 خ و قوانین تصویب شده بعدی بمنظور وصول به اهداف زیر تشکیل شده است: الف- نظارت بر کار بانکها . ب- تنظیم موسسات اعتباری. پ- حفظ موازنه پرداختها و تسهیل مبادلات بازرگانی و کمک به رشد اقتصادی کشور ت- انتشار و حفظ ارزش پول و تنظیم اعتبار . ث- نگهداری حساب ها و انجام عملیات بانکی برای دولت و شهرداری ها و بنگاه ها و موسساتی که تمام یا قسمتی از سرمایه آنها متعلق به دولت است . ج- انجام کلیه عملیات مربوطه به اوراق قرضه چ- انعقاد قرارداد های پرداخت در اجرای موافقت های مالی و بازرگانی و بین دولت و سایر کشور ها و دریافت معادل زیان احتمالی ناشی از تبدیل ارز و عدم وصول مطالبات به صورت اسناد خزانه دولت . ح- افتتاح و نگهداری حساب جاری نزد بانکهای خارجی یا نگهداری حساب بانکهای داخلی و خارجی نزد خود و تحصیل اعتبار و انجام کلیه عملیات مجاز بانکی در داخل و خارج کشور به حساب بانکهای داخلی. بانک مرکزی در راه وصول به اهداف خود دارای اختیارات زیر است: 1- تعیین و تغییر نرخ بهره و تنظیم مجدد . 2- تعیین و تغییر نسبت سپرده های قانونی بانکها. 3- تعیین و تغییر نسبت نقدینگی بانکها. 4- نرخ ارز و برابری پول خارجی نسبت به ریال. هیئت نظارت بر موجودی اسکناس و سکه و نیز شورای پول و اعتبار از ارکان بانک مرکزی می باشند.