فرش رشتی زاده

درمیان دست بافته های ایرانی، فرش دست باف ابریشم قم از جایگاه ویژه ای در طرح و نقش،رنگبندی و کیفیت داراست. فرش رشتی‌زاده به عنوان یکی از پیشگامان هنر فرش قم، از سال۱۳۱۸ شروع به فعالیت کرد.

فرش رشتی زاده برای اولین بار با  ایجاد اصلاحات هنری روی نقشه‌ها و ترکیبات متعدد و اصیل ایرانی، سبکی متفاوت و منحصر به فرد در تولید فرش دست باف ابریشم ایجاد کرد که از دیدگاه کارشناسان و علاقمندان به فرش کاملاً متمایز و قابل تشخیص است. وجه تمایز بارز فرش رشتی زاده استفاده از چند نقش محدود برای ایجاد یک ترکیب کامل در متن فرش بوده است. به مرور زمان  و با استقبال بازاراز فرش های جدید استاد رشتی زاده، این سبک نوین تولید فرش دست باف در بین تولیدکنندگان فرش دست باف قم  فراگیر شد.

استفاده از ترکیب رنگهای ملایم و انتقال تعادل و یگانگی طرح در متن کلی فرش به بیننده، موجب شده تا تمامی کارشناسان و دارندگان فرش‌های این مجموعه به بدعت هنری آنها اذعان داشته باشند. مواد اولیه مصرفی عمدتاً شامل مرغوب‌ترین نوع ابریشم و پشم و رنگ های طبیعی است. استفاده از بهترین بافنده‌ها و ایجاد انگیزش از لحاظ مادی و معنوی میان آنها و نظارت مستمر بر کیفیت فرآیند بافت، تاکنون تضمین کننده کیفیت ممتاز آثار این مجموعه بوده است. در فرشهای رشتی‌زاده، رنگ‌ها نقش مهمی در انتقال هنر، زیبایی و هارمونی به بیننده ایفا می‌کنند.

استاد علی تاجررشتی (رشتی‌زاده)

در سال 1318 زمانی که حدوداً 16 ساله بودم، با ایده ای جدید از کاشان به قم آمدم و با انگیزه و علاقه مضاعفی که به تولید و هنر اصیل ایرانی در خود می دیدم، توجهم به یکی از مظاهر فرهنگ و هنر ایران یعنی فرش دست باف که محصول هنر دست انسان و شناخت و ترکیب رنگ در قالب انواع نقش بود جلب شد، لذا عزم خود را برای قدم گذاشتن در این راه جزم نمودم.

بعنوان اولین اقدام عملی با تهیه یک دار قالی و استقرار آن در کارگاه پشم ریسی، با اقتباس از نقشه گلیم هایی که در مساجد دیده بودم، شروع به تولید یک قالی 3×2 کردم که همواره در خاطراتم بسیار ارزشمند بوده و آرزو دارم روزی دوباره آن را ببینم.

از همان ابتدا به طرح هایی که می دیدم و ترکیب رنگ ها و تناسب زیبایی آن ها به عنوان عناصر اصلی فرش توجه و علاقه خاصی داشتم که سبب شد در جستجوی ماهرترین نقاشان و طراحان باشم.

پیامد این جستجوها، جلب همکاری هنرمندانه نقاشان برجسته فرش به نام های مرحوم نصرالله خان نقاش زاده، مرحوم رضا صانعی و مرحوم اسماعیل خان بود. این بزرگواران ماه ها در منزل من اقامت می گزیدند و به درخواست من و با همفکری یکدیگر نقشه های تاریخی ایران را که در گذر زمان فراموش شده بودند ترسیم می کردند. همواره نگاه ویژه من در جستجوی نقش های زیبا و هماهنگ بود و تناسب و تعادل در ترکیبات نقش و رنگ و اصول زیبایی شناسی را مد نظر داشتم، در واقع به فرش به عنوان یک اثر هنری و نه یک کالای معمولی می نگریستم.

محمدرضا تاجررشتی (رشتی زاده)

وی تنها پسر استاد مرحوم علی رشتی‌زاده بنیانگذارفرش دست باف ابریشم در قم می‌باشد. او از همان دوران نوجوانی زیر نظر پدر با پشتکار و علاقه فراوان تولید و تجارت فرش را توامان آموخت. پدرش او را در 13سالگی برای ادامه تحصیل به کشور فرانسه فرستاد. اما پس از 33سال زندگی در پاریس، به درخواست پدر به ایران بازگشت تا فصل نوینی از زندگی و کار را در کنار پدر و مادر آغاز کند.

بعد از فوت پدر؛ محمدرضا مدیریت مجموعه فرش رشتی‌زاده را بر عهده گرفت و با استعداد و خلاقیتهای خاص خود، در مسیر طراحی، نظارت بربافت قالی و تامین مواد اولیه قدم نهاد و با استفاده از تکنولوژی، با حفظ شیوه سنتی کاررا چه به لحاظ فنی و چه هنری مدرن نموده و به عبارتی میراث گرانبهای پدر را به شایستگی بسط داده است. وقتی برای اولین بار به طراحی فرش پرداخت، گویی زبان تازه‌ای برای بیان هنـر خود یافته بود.

محمدرضارشتی زاده در طرح و رنگ، سبک ویژه خود را پی می‌گیرد، اما در عین حال به تولیـد نقوش قدیمی آثـار پدرش نیز می‌پردازد. او در این‌باره میگوید: چون كار ایشـان را به عنوان یک اثر هنـری پذیرفته‌ام، همچنان سبـک پدر را به عنوان بخشی از توليداتم ادامه می‌دهم.

محمدرضا رشتی‌زاده در اقدامی نو در عرصه هنر فرش دست باف ایران اقدام به طراحی و بافت فرش مدرن به صورت لوکس و سفارشی نمود. وی با سفر به اقصی نقاط دنیا، ارتباط با دکوراتورهای پاریس، لندن و قطر و آنالیز و بررسی چیدمان مدرن و با تکیه بر هارمونی رنگ‌ها و الهام از سبک‌ها و طرح‌های قدیمی فرش و قالی در ایران نظیر بخشایش، فراهان و نیز استفاده از طراحی پارچه‌های قدیمی دهه 70 میلادی در اروپا، آثار هنری بدیعی نظیر لاله آتشین، گل پنج پر، درب بهشت و سروستان را در این عرصه طراحی و تولید نمود.

محمدرضا رشتی زاده که پیوسته خود را میراث‌دار و وامدار پدرهنرمندش می‌داند ، در سال 1393 بنیاد رشتی‌زاده را به منظور نشان دادن جایگاه واقعی هنر و هنرمندان ایرانی و زنده نگه داشتن یاد و خاطره و منش پدرش تاسیس نمود.

از مهمترین فعالیتهای انجام شده توسط این بنیاد تاکنون برگزاری 4 دوره همایش گره طلائی رشتی‌زاده در 16آذرماه هر سال ازسال 93 تا 96 و برگزاری 2 دوره مسابقه طراحی فرش رشتی‌زاده در سالهای 1395و 1396 می‌باشد.

رشتی‌زاده معتقد است فرش یک کالای تولیدی نیست بلکه یک اثر هنری است، همچنین در ادامه به این نکته اشاره می کندکه ما میتوانیم داستان زندگی خود، بافنـده‌ها و همه کسانی که در خلق آن سهیم بوده‌اند را دراین اثر ببینیم و بخوانیم.